ตลับเมตร คือเครื่องมือช่างที่ขาดไม่ได้อีกชนิดหนึ่ง เพราะตลับเมตรมีไว้ใช้สำหรับการวัดระยะทางในการทำงานต่าง ๆ ในไซต์งานของช่าง โดยทั่วไปแล้วตลับเมตร จะมีลักษณะเป็นตลับสี่เหลี่ยม หรือตลับวงกลมที่บรรจุเทปสายวัดไว้ด้านใน และที่ปลายสายวัดจะมีตะขอเล็ก ๆ ยื่นออกมาใช้สำหรับเกี่ยววัตถุ ช่วยให้สะดวกต่อการหาระยะและอ่านค่าได้อย่างรวดเร็ว ส่วนบนตลับมีปุ่มล็อกมีหน้าที่ในการหยุดสายวัดให้ค้างอยู่ในระยะที่ต้องการได้ เพื่อให้การกำหนดตำแหน่งในระยะเดิมได้หลายครั้ง โดยไม่จำเป็นต้องดึงสายวัดออกมาใหม่ ทำให้ประหยัดเวลาในการทำงานได้เป็นอย่างดี แล้ววันนี้เราจะพาคุณไปทำความรู้จักกับกับตลับเมตรกันมากขึ้นพร้อมแล้วเราไปดูรายละเอียดต่าง ๆ ของบทความนี้กันได้เลย capitallaboratory
ประเภทของตลับเมตร
สำหรับตลับเมตร สามารถแบ่งประเภทได้ดังนี้
ตลับเมตรขนาดเล็ก (Small Tape Measure)
สำหรับตลับเมตรชนิดนี้เป็นตลับเมตรที่ใช้สำหรับบรรจุสายวัดและมีกลไกสปริงในการดึงสายเข้า-ออก มีรูปทรงสี่เหลี่ยม ใช้งานง่าย ด้านบนตลับมีปุ่มล็อกสำหรับใช้ล็อกสายวัดให้อยู่ในระยะที่ต้องการได้อีกด้วย ซึ่งหากใช้งานสายวัดเสร็จแล้ว สปริงด้านในจะทำหน้าที่ในการดึงสายวัดกลับเข้าไปในตลับได้ทันที นอกจากนี้ตลับเมตรยังมีแบบหุ้มยางให้เลือกใช้งาน ซึ่งมีคุณสมบัติที่ช่วยให้การจับใช้งานมีความกระชับมือมากยิ่งขึ้น โดยส่วนใหญ่สายวัดที่บรรจุในตลับเมตรขนาดเล็กจะมีความยาวตั้งแต่ 2 เมตรขึ้นไป ทำให้ตลับมีขนาดพอดีกับมือและพกพาได้สะดวก เหมาะสำหรับใช้วัดระยะหรือตรวจสอบขนาดชิ้นงานและพื้นที่ขนาดเล็กได้เป็นอย่างดี ดังนั้นจึงเป็นที่นิยมใช้ในงานช่างไม้ ช่างเฟอร์นิเจอร์ และช่างก่อสร้างทั่วไป
ตลับเมตรขนาดใหญ่ (Large Tape Measure)
ตลับเมตรขนาดใหญ่ เป็นตลับเมตรที่ใช้สำหรับการวัดระยะทาง ซึ่งโครงสร้างของตลับเมตรทำมาจากวัสดุพลาสติกและวัสดุโลหะ ด้านในตลับบรรจุสายวัดที่มีขนาดความยาวตั้งแต่ 10 เมตรขึ้นไป ทำให้ด้านข้างตลับจำเป็นต้องมีด้ามหมุนที่ใช้สำหรับม้วนพับเก็บสายวัดได้สะดวก นอกจากนี้ยังมีแบบกลไกสปริงที่ดึงสายวัดกลับเข้าตลับได้อย่างอัตโนมัติและรวดเร็วให้เลือกใช้งาน เหมาะสำหรับใช้วัดระยะทางของพื้นที่ต่าง ๆ เช่น ถนน สนามหญ้า และอื่น ๆ อีกมากมาย ดังนั้นจึงมักใช้ในงานสำรวจพื้นที่ในงานก่อสร้างขนาดใหญ่กันอย่างแพร่หลาย
ตลับเมตรเหล็ก (Steel Tape Measure)
ตลับเมตรเหล็กเป็นตลับเมตรที่มีความแข็งแรง ทนทาน ไม่หักงอง่าย ที่สำคัญสามารถทนต่อความร้อนได้เป็นอย่างดี ทำให้การวัดขนาดมีความแม่นยำสูงและมีอายุการใช้งานยาวนาน สายวัดชนิดนี้ยังมีแบบเคลือบผิวเพื่อป้องกันการเกิดสนิมและการเกิดรอยขีดข่วนให้เลือกใช้งานอีกด้วย เนื่องจากตลับเมตรที่บรรจุสายวัดชนิดนี้มีทั้งตลับเมตรขนาดเล็กและขนาดใหญ่ จึงได้รับความนิยมใช้ในงานช่างและงานอุตสาหกรรมหนักต่าง ๆ
ตลับเมตรสแตนเลส (Stainless Steel Tape Measure)
สำหรับตลับเมตรแบบสแตนเลส เป็นตลับเมตรที่สามารถโดนน้ำได้ ไม่เป็นสนิม ไม่หักงอง่าย ทนทานต่อการสึกหรอและทนต่อความร้อนได้ดี ทำให้มีอายุการใช้งานยาวนานกว่าสายวัดชนิดอื่น โดยส่วนใหญ่ตลับเมตรสแตนเลสมีทั้งตลับขนาดเล็กและขนาดใหญ่ให้เลือกใช้งาน ดังนั้นจึงนิยมใช้ในงานช่างทั่วไปรวมถึงในงานอุตสาหกรรมก่อสร้างขนาดใหญ่
ตลับเมตรไฟเบอร์กลาส (Fiberglass Tape Measure)
ตลับเมตรไฟเบอร์กลาส (Fiberglass Tape Measure) เป็นตลับเมตรที่ด้านในบรรจุสายวัดผลิตจากวัสดุไฟเบอร์กลาส ซึ่งมีคุณสมบัติเป็นฉนวนไฟฟ้าไม่ทำให้ไฟดูด สามารถโดนน้ำได้ ไม่เป็นสนิม ทนต่อสารเคมี วัสดุคงสภาพดีและมีน้ำหนักเบา สายวัดชนิดนี้ม้วนพับเก็บได้เร็วกว่าสายวัดชนิดอื่น โดยส่วนใหญ่แล้วตลับเมตรที่บรรจุสายวัดไฟเบอร์กลาสมักจะเป็นตลับเมตรขนาดใหญ่หรือที่เรียกว่า เทปวัดระยะทาง ดังนั้นจึงนิยมนำไปใช้วัดระยะทางในพื้นที่ที่มีขนาดใหญ่ เช่น วัดขนาดพื้นที่สำหรับงานก่อสร้าง หรือ วัดระยะเพื่อกำหนดตำแหน่งวางเสาไฟฟ้า เป็นต้น
หลักการใช้งานตลับเมตร
ตลับเมตรใช้สำหรับการวัดระยะ ตรวจสอบขนาดของวัสดุหรือชิ้นงาน มีวิธีปฏิบัติดังนี้
- กำหนดขนาดความกว้างหรือความยาวที่ต้องการวัดขนาดให้ชัดเจน
- ให้ใช้ขอเกี่ยวของสายวัดเกี่ยวกับริมขอบของไม้ แล้วพยายามปรับสายวัดให้ได้มุมฉากกับริมขอบของไม้และตรงกับตำแหน่งที่กำหนด
- ดึงสายวัดให้ตึง ใช้ดินสอหรือเหล็กหมาดจุดให้ตรงกับระยะความกว้างหรือความยาวลงบนแผ่นไม้หรือชิ้นงาน
การบำรุงรักษาตลับเมตร
การบำรุงรักษาตลับเมตรให้อยู่ในสภาพการใช้งานได้ดีมีวิธีปฏิบัติ ดังนี้
- หลีกเลี่ยงการใช้ของแข็งหรือของมีคม ขูดลงบนหน่วยการวัดซึ่งทำให้หน่วยการวัดไม่ชัดเจน เกิดการวัดที่ผิดพลาดได้
- การม้วนสายวัดเข้าเก็บในตลับ ควรใช้มือจับช่วยผ่อนแรงไม่ให้สายวัดม้วนเข้าตลับเร็วเกินไป อาจทำให้สายวัดติดขัดเสียหายได้
- การดึงขอเกี่ยวที่หัวสายวัดแรงเกินไปขณะวัดระยะ อาจทำให้ขอเกี่ยวบิดหรือยึดตัวออก เป็นเหตุให้หน่วยการวัดผิดพลาดได้
- การวางของหนักทับลงบนตลับเมตร อาจทำให้ตลับเมตรแตกชำรุดเสียหายได้
