ปืนพ่นทราย หรือเครื่องพ่นทราย เครื่องมือที่ใช้สำหรับขัดผิวชิ้นงานการทำงานจะใช้แรงดันอากาศส่งเม็ดทรายจำนวนมากไปกระทบกับผิวชิ้นงานเพื่อให้ผิวชิ้นงานสะอาดและเรียบเนียนได้ดีกว่าการใช้กระดาษทราย สำหรับเครื่องนี้นิยมนำมาใช้ในงานช่างและงานอุตสาหกรรมกันอย่างแพร่หลาย เช่น ขัดผิวหินอ่อน หินแกรนิต เครื่องประดับเงิน ทอง ทองเหลือง แผ่นสเตนเลส พ่นลอกสีรถยนต์ ขัดสนิมบนชิ้นงานโลหะ ขัดผิวงานทันตกรรม แกะสลักลวดลายกระจก เป็นต้น เป็นการใช้งานที่ต้องทำงานร่วมกับปืนพ่นทรายเครื่องปั๊มลมและเม็ดทรายขัดชนิดต่าง ๆ สำหรับปืนพ่นทรายนี้จะมีหลายประเภทดังนั้นผู้ใช้งานต้องเลือกใช้งานให้เหมาะสมกับลักษณะงานเพื่อการขัดผิวชิ้นงานอย่างมีประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งานของเครื่องให้นานขึ้นอีกด้วย โดยจะมีประเภทใดบ้างและมีวิธีการเลือกซื้ออย่างไรเรามาดูกัน
ชนิดของเครื่องพ่นทราย มีแบบใดบ้าง
เครื่องพ่นทรายได้รับการออกแบบให้มีรูปแบบหลากหลายเพื่อให้เหมาะสมกับประเภทของงานที่ต้องการขัดผิว ในที่นี้จะยกตัวอย่างเครื่องพ่นทรายบางประเภทที่เป็นที่รู้จักและนิยมใช้มาพอเป็นสังเขปเท่านั้น
1. เครื่องพ่นทรายแบบเป็นตู้ และใช้คนพ่นด้วยมือ
ทรายได้ (น้ำหนักไม่เกิน 50 กก.) การขัดผิวจะเป็นการพ่นทรายโดยใช้ปืนพ่นทรายพ่นด้วยมือทีละชิ้น ทรายที่ใช้จะอยู่ในตู้พ่น สามารถใช้พ่นหมุนเวียนได้ตลอดเวลา ตู้พ่นทรายที่ดี ขณะพ่นทรายฝุ่นทรายต้องไม่ฟุ้งในตู้จนมองไม่เห็นชิ้นงานและต้องไม่รั่วออกมานอกตู้จนสถานที่ทำงานเต็มไปด้วยฝุ่น ตู้พ่นทรายบลาสมาสเตอร์มีระบบหมุนเวียนอากาศภายในตู้ สามารถแยกฝุ่นละอองออกจากตู้โดยอัตโนมัติ จึงหมดปัญหาในเรื่องนี้ ตู้พ่นทรายที่ผู้ใช้ประดิษฐ์เองอย่างง่าย ๆ โดยขาดความรู้เรื่องการหมุนเวียนอากาศ มักจะมีปัญหาฟุ้งและรั่วเสมอ ทำให้ทำงานได้ยากลำบาก และเป็นอันตรายต่อสุขภาพ เพราะจะมีฝุ่นรั่วออกจากตู้ตลอดเวลา
2. เครื่องพ่นทรายขนาดใหญ่แบบอัตโนมัติ
มีหลายรูปแบบตามการใช้งาน เช่นแบบเป็นสายพาน, แบบเป็นตู้กลิ้ง และแบบสำหรับพ่นงานท่อขนาดยาวมาก ๆ เป็นต้น ตู้พ่นทรายประเภทนี้มีราคาแพงมากหลายแสนบาทจนถึงเป็นล้านบาท เหมาะสำหรับโรงงานอุตสาหกรรมที่มีงานขนาดใหญ่พิเศษ, งานจำนวนมาก, งานขนาดเล็กพิเศษ และงานที่มีรูปแบบเฉพาะเครื่องพ่นทรายแรงดันสูง
เป็นเครื่องพ่นทรายที่เหมาะสำหรับการงานที่มีขนาดใหญ่ เช่นงานลอกสีรถทั้งคัน, งานขัดสนิมถังน้ำมันกลางแจ้ง, งานขัดสนิมเรือ, งานขัดสนิมเหล็กโครงสร้างอาคาร เป็นต้น ถังพ่นทรายจะมีระบบอัดแรงดันสูง ต้องใช้ปั๊มลมสกรูขนาดใหญ่ ทรายที่ใช้จะเป็นทรายทะเล, ทราย Copper Slag หรือทรายที่มีราคาถูก เพราะใช้ได้ครั้งเดียวหมุนเวียนไม่ได้ การพ่นทรายจะกระทำกลางแจ้ง หรือในห้องพ่นขนาดใหญ่ ผู้พ่นทรายต้องสวมใส่ชุดนิรภัยเพื่อป้องกันตนเอง เครื่องพ่นทรายระบบนี้มีราคาสูงมาก เนื่องจากต้องใช้ปั๊มลมขนาดใหญ่ เช่น 50 แรงม้าเป็นต้น
หลักการใช้งานปืนพ่นทรายมีขั้นตอนใดบ้าง
- เมื่อกำจัดสนิมส่วนประกอบเหล็ก ให้ใช้สารกัดกร่อนที่สามารถรีไซเคิลได้อะลูมิเนียมออกไซด์ เมื่อขจัดออกซิไดซ์ส่วนประกอบอะลูมิเนียม ให้ใช้วัสดุขัดลูกปัดแก้ว
- เทสารกัดกร่อนที่เหมาะสมลงในภาชนะใส่ปืนจุดบลาสท์ (ชุดพ่นขัดเฉพาะจุดจะมาพร้อมกับสารกัดกร่อนอะลูมิเนียมออกไซด์)
- ติดถุงเก็บรีไซเคิลใต้รางหัวฉีด
- เลือกและ IS หัวฉีดยางที่เหมาะสมสำหรับงานในมือ
- ต่อท่อลม
- ตั้งค่าความดันอากาศโดยปรับตัวควบคุมแรงดันลมออกสูงสุด 90 P51 (6.2 BAR)
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าคุณสวมชุดป้องกัน แว่นตานิรภัย และหน้ากากที่ถูกต้อง
- จับหัวฉีดยางให้แน่นกับชิ้นงานแล้วบีบไกปืน ปล่อยไกปืนก่อนถอดหัวฉีดยางออกจากชิ้นงาน การบีบไกปืนจะทำให้ปืนยิงเฉพาะจุด ปล่อยไกปืนจะหยุด
- เมื่อปล่อยไกปืนแล้ว นำปืนออกจากชิ้นงานเพื่อตรวจสอบงาน ทำซ้ำขั้นตอนตั้งแต่ขั้นตอนที่ 8 จนกว่างานจะเสร็จสมบูรณ์
- สารกัดกร่อนที่ใช้แล้วจะถูกรวบรวมในถุงเก็บขยะรีไซเคิล และอาจเทกลับเข้าไปในถังบรรจุปืนเพื่อการใช้งาน m-use
- ห้ามทิ้งสารกัดกร่อนในปืนหลังการใช้งาน ทำความสะอาดปืนพ่นสีเฉพาะจุดทุกครั้งก่อนจัดเก็บ วัสดุขัดต้องแห้งตลอดเวลา
การบำรุงรักษามีขั้นตอนใดบ้าง
หลังการใช้งานแต่ละครั้งทำความสะอาดพื้นผิวด้วยเครื่องเป่าลมหรือแปรงขนขนาดกลางเพื่อขจัดวัสดุที่มีฤทธิ์กัดกร่อนที่เหลืออยู่ ถอดเครื่องมือออกจากแหล่งจ่ายลมทุกครั้งก่อนดำเนินการบำรุงรักษาใด ๆ การเปลี่ยนหัวฉีดเป็นระยะ (ขึ้นอยู่กับปริมาณการใช้งาน) หัวฉีดจะสึกหรอ ทำให้สเปรย์ไม่สม่ำเสมอหรือหยุดลง
- ถอดเครื่องพ่นทรายออกจากแหล่งจ่ายอากาศ
- ถอดนอตล็อกหัวฉีดและดึงหัวฉีดออกอย่างระมัดระวัง
- ค่อย ๆ แมลงหัวฉีดใหม่ เปลี่ยนนอตหัวฉีด
